Gaur aintzatetsi zaie Oarsoaldea Garapen Agentziari, Ermuko eta Kripaneko Udalei eta Donostiako Intxaurrondo ikastolari ekimenik aipagarrienak izan baitira klimaren aldeko ekintzan eta trantsizio energetikorako bidean 2025eko Euskadiko Klima eta Energiaren Astea-ASTEKLIMAn. Ekitaldian egon dira Irantzu Allende Trantsizio Energetikoko sailburuordea eta Josu Bilbao Ingurumeneko sailburuordea, biak Eusko Jaurlaritzaren ordezkari gisa.
Ekitaldian, Ingurumeneko sailburuordeak azpimarratu du toki mailan klimaren aldeko ekintzak duen garrantzia, eta baietsi du “udalerriak, toki erakundeak eta ikastetxeak funtsezko eragileak direla” herritarrak inplikatzeko. Bilbaok nabarmendu du 2.700 pertsonatik gora parte hartu duela edizio honetako jardueretan eta 45 udal zuzenean nahasi direla ekitaldiak antolatzeko.
Bestalde, Irantzu Allende Trantsizio Energetikoko sailburuordeak gogora ekarri du «ASTEKLIMA ez dela bakarrik aste bat egutegian: mugimendu bat da frogatzeko jasangarritasuna dela bizitzeko bidea. Keinu bakoitza, txikia iruditu arren, txinparta bat da gizarte guztiaren energia pizteko». Allendek animatu du batera lanean jarraitzeko % 100eko energia garbia eta zero emisioak lortze aldera 2050ean. Hala, azpimarratu du Euskadik dagoeneko emisioak % 38 murriztu dituela 2005az gero.
Bi sailburuek esku hartu ondoren, Mikel Amundarain Energiaren Euskal Erakundeko zuzendaria eta Alexander Boto Ihobe sozietate publikoko zuzendaria Allenderi eta Bilbaori batu zaizkie ASTEKLIMA 2025 diplomak entregatzeko erakunde irabazleei.
Aintzatespenak
20.000 biztanletik gorako udalerriak edo eskualdeak: Oarsoaldea Garapen Agentzia – 50/50 proiektuaren aurkezpena
Oarsoaldeari saria eman zaio ikuspegi integrala duen elkarlaneko proiektu berritzaile bat dela eta. 50/50 proiektuak eskualdeko lau udalerriak (Errenteria, Lezo, Oiartzun eta Pasaia) eta udalerri horietako ikastetxeak nahasten ditu eredu batean energia gutxiago kontsumitzeari esker, ikastetxeek zuzeneko irabazia izan dezaten. Hala, aurrezki horiek berriz inbertitzen dituzte energia-efizientziako neurri berrietan.
Ekimena dela bide, eraikinen energia-kudeaketa errealean eskola-komunitatea nahasteaz gain, ikaskuntza esperientzia parte-hartzaile bihurtzen da: ikasleek, irakasleek eta udal-langileek kontsumoak neurtzen dituzte, bai eta hobekuntzak proposatu, emaitzak aztertu eta jendaurrean lorpenak erakutsi ere.
Epaimahaiak azpimarratu du ekimenaren gaitasuna klimaren aldeko ekintza hezkuntza-proiektu bihurtzeko. Gainera, inpaktu materiala du, oso erraz errepika daiteke, eta lurraldeko deskarbonizazio-helburuekin lerroka daiteke.
5.000 eta 20.000 biztanle bitarteko udalerriak: Ermuko Udala – Energiaren Eguna
Ermuari aintzatetsi zaio dibulgazioa, herritarren partaidetza eta tokiko trantsizio energetikoa konbinatzen dituen jarduketari esker. Energiaren Eguna deritzan horretan Ekielkar komunitate energetikoa aurkeztu zen. Ekimena dela eta, udalerriko herritarrek eta erakundeek energia berriztagarria ekoitzi, partekatu eta kudeatuko dute taldean.
Aurkezpenaz aparte, jardunaldiaren barruan sartu ziren tailerrak; azalpen teknikoak, herritarrentzako egokituak; jarduerak zenbait kontzeptu ulertzeko, hala nola sorrera fotovoltaikoa edo autokontsumo partekatua; eta guneak zuzenean kontsultatzeko.
Epaimahaiak balioa eman dio ekimenak “ohiz konplexuak diren gaiak hizkuntza ulergarrira itzultzeari”. Hala, herritarrak ahalduntzen ditu eraginkortasunez nahasteko eredu energetiko berrian, bidezkoagoa eta parte-hartzaileagoa den trantsizioa indartuz.
5.000 biztanletik beherako udalerriak: Kripango Udala – Klimaren aldaketak hegaztietan eta anfibioetan duen inpaktuari buruzko interpretazio-ibilbidea
Arabako Kripango Udalari saritu zaio hezkuntza- eta ingurumen-esperientzia dela bide, herrira hurbiltzen baitu klimaren aldaketak eragindako inpaktua.
Interpretazio-ibilbideari esker, herrian bertan ikusi ziren landa-inguruneko hegaztiak eta anfibioak, jokabidean eta haien habitatetan detektatutako aldaketak aztertu ziren eta tenperatura igotzearekin, lehortearekin lotutako edo ugalketa-zikloak aldatzearekin lotutako kalteberatasunak identifikatu ziren.
Jardueran konbinatu ziren ezagutza zientifikoa, dibulgazio ulerterraza eta herritarren partaidetza handia. Epaimahaiaren ustez, “gertutasuneko eta balio pedagogiko handiko ekintza da, herriko biodibertsitateari erreparatzen diona eta ulertarazten duena nola klimaren larrialdia dagoeneko ohiko ekosistemetan eragiten ari den”.
Ikastetxea: Donostiako Intxaurrondo ikastola – Gure hamaiketakoek ez dezatela hautsi planeta
Intxaurrondoko ikastolari saria eman zaio ikastetxe guztia nahasi duen proiektu bati esker. Proiektua dela eta, hondakinak murriztu dira eta ohitura jasangarriagoak lortu dira. Ikasleek zenbait astez hamaiketakoetan sortutako hondakinen kopurua eta mota aztertu zituzten. Gainera, sailkatzen ikasi zuten, ontzi berrerabilgarrien aukerak aztertu zituzten, bai eta hamaiketakoen ingurumen-inpaktua murrizteko neurriak proposatu ere, hondakin organikoekin konposta egitea barne.
Epaimahaiak honako hauek nabarmendu ditu: ikuspuntuaren argitasuna, proiektuaren ikusgaitasuna eta hezkuntza-komunitatean benetako aldaketak sortzeko gaitasuna, erraz helaraziz gazteenei eguneroko erabakien garrantzia eta gaztetxoak direnetik jasangarritasunaren kultura sustatuz.
ASTEKLIMA 2025: lurralde-konpromisoak eta partaidetzak gidatutako edizioa
Euskadiko Klima eta Energiaren Asteak (ASTEKLIMA) seigarren edizioa egin zuen urriaren 17tik 26ra, eta programa bitarteko, berriz ere mugitu zen lurralde osoa. Guztira, 87 erakunde publikok eta sozialek bultzatu zituzten 138 jarduera 45 udalerritan, eta 2.700 pertsonak baino gehiagok parte hartu zuten trantsizio energetikoa eta klimaren aldeko ekintza herritarren egunerokora hurbiltzeko diseinatutako proposamenetan.
Hamar egunez, plazak, kultur etxeak eta espazio publikoak ikaskuntza- eta topaketa-gune bihurtu ziren tailerren, dibulgazio-hitzaldien, erakusketen, interpretazio-ibilbideen, antzezlanen eta Klima Azoka feria ibiltariaren bidez. Azkeneko hau izan da, hain zuzen, edizio honetako ardatz nagusi bat, oinarrizko elkarrekintza-gune zuzena suertatu baita herritarrekin eta EEEk eta Ihobek sustatu dute.
Bultzada honi esker, ASTEKLIMA 2025ek hazkuntza finkatu du, bai eta bere presentzia lurralde guztian ere. Urteko erreferentzia-zita gisa sendotu da Euskadin herritarren sentsibilizazioa eta inplikazioa sustatzeko halabeharrezkoa dugun energia- eta klima-trantsizio honetan.
